Oxford New College Nizamı*

Kutsal ve Bölünmez Teslis (Baba, Oğul ve Kutsal Ruh) ve ayrıca görkemli bakire Kutsal Meryem ve Tanrı’nın tüm azizleri adına. Ben Wykehamlı William, Winchester piskoposunun ilahi hoşgörüsü sayesinde (...) O’nun [Tanrı’nın, ç.n.] tamlığının inayetinin bu hayatta bize dolu dolu bahşettiği hazinelerin lütfuyla; papanın ve krallık otoritesinin takdiriyle iki ölümsüz kolej kurduk, oluşturduk ve tesis ettik: Biri fakir ve ihtiyaç içinde olan rahiplerin çalışabileceği ve farklı ilimlerde ve melekelerde uzmanlaşabileceği, Lincoln piskoposluk bölgesi içindeki Oxford Üniversitesi’nde bulunan ve “Oxenford’daki Wynchestre Azize Meryem Koleji” olarak bilinen okuldur ve diğer ölümsüz kolej ise Winchester şehri yakınında fakir ve ihtiyaç içinde olan rahiplerin gramer çalışabileceği ve diğeri gibi “Wynchestre Azize Meryem Koleji” olarak adlandırılan okuldur – Çarmıha Gerilen ve O’nun annesi görkemli Meryem’in adının methedilmesi, şereflendirilmesi ve onurlandırılması için; Hıristiyan inancının muhafazası ve yüceltilmesi için; Kutsal Kilise’nin menfaati için; ilahi ibadetin, yüce bilimlerin ve yetkinliklerin gelişmesi için işlerimizde ve yazılarımızda istediğimiz üzere benzer kolejlerin düzenlenmesi ve kurulması için imtiyaz bahşedildi.

Ve bu münasebetle; bahsi geçen Oxford’taki kolejimizde bulunan âlim rahiplerin ve diğer kişilerin eğitimi, çoğalması ve menfaati için; kolejin diğer mülklerinin ve mallarının sağlıklı biçimde düzenlenmesi için gerekli ve faydalı olabileceğini düşündüğümüz bazı şeyleri; gelecekte ve sonsuza dek hatırlansınlar diye, Hz. İsa’nın adıyla tesis etmek ve mukadder kılmak istiyoruz.

1. Bölüm: Oxford’taki bahsi geçen kolejin âlim rahiplerinin, papazlarının ve şapel rahiplerinin toplam sayısı ve muhtelif ilimlerde ve ihtisaslarda benzeri tahsil görenlerin muayyen sayısı hakkında.

Oxford’taki bahsi geçen kolejimizin bir kolej müdüründen ve öncelikle tüm bilimlerin anası ve sahibesi olan, otağı diğerlerinden büyük olası Kutsal Kitap; ardından barış içinde onun (Kutsal Kitap’ın) yanında mücadele edesi o iki nizam, yani kilise hukuku ve medeni hukuk ve boyasını diğerlerine geçirmeyesi felsefe üzerine çalışacak; yetmiş adet ihtiyaç içinde olan yoksul rahipten oluşmasını ve bunların bahsi geçen ilimlerde ve ihtisaslarda eğitim görmesini uygun gördük; ve kolej farklı kişileri tek bir kişiye dönüştüreceği için aynı kolejde Tanrı’nın inayetiyle farklı ilimlerin ve ihtisasların gelişmesini istedik: bu ihtisaslar felsefe, kilise hukuku ve medeni hukuk ve hepsinden önemlisi Hz. İsa’nın sözlerinin daha coşkulu ve daha sık vaaz edilebilmesi için, imanın ve Tanrı’nın adıyla ibadetin artması ve daha güçlü biçimde desteklenmesi için tümünden öncelikli olan kutsal teolojidir. Tanrı’ya şükredenlerin sayısı artsın diye, Kilise idare edilebilsin diye, Hıristiyan dininin gücü ve coşkusu çoğalsın diye; bilginin ve erdemin gücü fazlalaşsın diye; ayrıca sıkıntısını kısmen giderebileceğimiz ama dürüstçe söylemek gerekirse tamamen iyileştiremeyeceğimiz vebanın, savaşların ve dünyanın diğer ıstıraplarının ruhban sınıfında yol açtığı eksiklik ve ihtiyaçların neden olduğu yaraların üzüntüsünü hafifletmek için; bu üzücü perişanlığa duyduğumuz merhamet nedeniyle; biz de kendimizce ve gönülden emek vermek istiyoruz. (...)

Bu nedenle bahsi geçen âlim rahiplerin on tanesini medeni hukuk derslerini vermekle görevlendirdik, başka on rahibin de kilise hukuku derslerini vermesine ve aşağıdaki nedenlerden dolayı mümkün olmadığı durumlar haricinde üç ayrı hukuk fakültesinde etkin biçimde ders verilmesine karar verdik. (...)

Aynı koşullarla kilise hukuku öğretmenlerinin sayısı yeterli olmazsa medeni hukukçularla tamamlanabilir, ama her iki hukuktaki toplam öğretmen sayısı yirmiyi aşamaz.

Kalan elli kişi farklı derslere gayretli biçimde katılmalı ve zanaat veya felsefe ve ilahiyat öğrenmelidir. Ancak bunlardan ikisinin fakültede bilfiil vekil doktor olarak kalmak kaydıyla tıp bilimi derslerine katılmasına ve iki kişinin de astronomi bilimi derslerine girmesine izin verdik.

Ancak kimsenin kolej müdürünün ve ilahiyat fakültesi dekanının iradesi ve izni olmadan tıp fakültesine gitmesini istemiyoruz ve ayrıca bu kişi mutlaka Oxford Üniversitesi’nde öngörülen kursu bitirip ilk önce fen bilimleri dalında doçentliğini vermek zorundadır. Ayrıca tıp fakültesindeki bu öğrencilerin, aynı fakültede bilfiil vekil doktor değillerse, ilahiyat derslerinden geçmesini ve bu konuda yetkin olmasını da istiyoruz.

Ayrıca, önceden bahsi geçen kolej müdürü ve yetmiş âlimin haricinde diğer nizamnamelerde tamamen açıklandığı biçimde her zaman ve sürekli on papaz ve üç rahibin bulunmasını, bahsi geçen şapelde ücretli hizmetliler bulunmasını; her gün ibadet etmelerini, iyi eğitimli, iyi duruşlu ve düzgün bir hayata sahip olmalarını; iyi bir sese sahip olup okuma ve şarkı söylemede iyi eğitimli olmalarını; ayrıca okumak ve şarkı söylemek üzere yetiştirilmiş on altı oğlan çocuğunun bulunmasını uygun gördük.

* Çoğunlukla “New College” olarak bilinen; Oxford, Winchester’da bulunan Kutsal Meryem Koleji’nin Nizam Kitabı.

1400 tarihli Oxford New College Nizamı, Orta Çağ’da kabul gören normal bilgi hiyerarşisini gösterir. Yetmiş akademi üyesinden on ikisi medeni hukuk, astronomi ve tıp konularında çalışmasına rağmen kutsal çalışmaların bariz üstünlüğü ortadadır. Üstelik tüm akademi üyeleri on beş yaşında rahip olmak üzere kafasını kazıtan “âlim rahipler”dir. Bu “yeni” kolejin nizamı, Reform dönemine kadar İngiliz kolejlerine model oluşturdu.